---

Αν υποστήριζε κάποιος πριν από μερικούς αιώνες στην Δυτική Ευρώπη ότι ο άνθρωπος είναι και αυτός ένα ζώο της φύσης, όπως τα υπόλοιπα είδη, το πιο πιθανόν είναι ότι οι ιεροεξεταστές θα τον καίγανε με συνοπτικές διαδικασίες κατηγορώντας τον για μαγεία. Με το πέρασμα του χρόνου, όμως, η άποψη ότι και ο άνθρωπος είναι ένα ζωικό είδος εμφανίστηκε στο δυτικό πολιτισμό. Συγκεκριμένα το 19ο αιώνα μετά τις διατυπώσεις του Δαρβίνου. Αυτή την «απλή» διαπίστωση, που για τις πρωτογενείς ομάδες ανθρώπων ήταν δεδομένη, η τεχνολογικά ανεπτυγμένη κοινωνία του Δυτικού πολιτισμού δυσκολεύεται να την αποδεχτεί. Ξεκινώντας από τη Δυτική Ευρώπη, οι απόψεις της μονοθεϊστικής θρησκείας του χριστιανισμού μετασχηματίστηκαν και ενσαρκώθηκαν σε μεγάλο βαθμό με την επιστημονική αντικειμενικότητα και την θεωρία του κοινωνικού δαρβινισμού. Έτσι η ιδεοληψία περί της ανθρώπινης ανωτερότητας έναντι του υπόλοιπου φυσικού κόσμου παρέμεινε ακλόνητη κατά την βιομηχανική εποχή.

Σε γενικό βιολογικό επίπεδο οι άνθρωποι της φύσης δεν διαφέρουν από τους πολιτισμένους. Αυτό το αποδεικνύουν οι εναπομείνασες απολίτιστες ομάδες, όπως και οι καταγεγραμμένες σχετικές εμπειρίες των προηγούμενων αιώνων. Είναι κοινή διαπίστωση ότι ο πολιτισμένος άνθρωπος για να φτάσει στην κατάσταση αυτή πέρασε μέσα από περιόδους και διαδικασίες εξημέρωσης, προσαρμογής και καταναγκασμού. Αυτό φάνηκε πιο ξεκάθαρα στο σημείο όπου οι πολιτισμένοι ήρθαν σε επαφή με απολίτιστες ομάδες. Οι άγριοι που απήχθηκαν από τους δυτικοευρωπαίους αποικιοκράτες σε πολλές περιπτώσεις αδυνατούσαν να προσαρμοστούν στις συνθήκες του εγκλεισμού και του τεχνικού περιβάλλοντος του πολιτισμού, ενώ είχαν άμεση ανάγκη για επαφή με τα στοιχεία της φύσης. Μόνο μέσα από την αιχμαλωσία και τον εξαναγκασμό ακολουθούσαν τις προσταγές του πολιτισμένου τρόπου ζωής, αν κατάφερναν βέβαια να επιβιώσουν.

Κάθε απόπειρα να προσδοθεί στο ανθρώπινο είδος ένας συγκεκριμένος τρόπος ζωής και συμπεριφοράς είναι αυθαίρετη. Ο πολιτισμός επιβάλλει την ομογενοποίηση, εμποδίζοντας τη φυσική εξέλιξη της κάθε ατομικότητας και της κάθε ομάδας ανθρώπων. Ο πολιτισμένος άνθρωπος για παράδειγμα είναι ένα εξημερωμένο πλάσμα που κινείται μέσα σε ένα τυποποιημένο σύστημα και έναν εξουσιαστικό τρόπο ζωής.. Γεννιόμαστε  άγριοι και ενώ η αρχέγονή μας εξέλιξη αναζητά την επαφή, τη γνωριμία και την αλληλεπίδραση με τα στοιχεία της Γης, ο ήδη εξημερωμένος- αλλοτριωμένος οικογενειακός και κοινωνικός μας περίγυρος μας οδηγεί αλλού. Η ένταξη μας στο σύστημα του πολιτισμού, που παρουσιάζεται ως αναπόφευκτη, είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνια εκπαίδευση, τεχνικές κοινωνικοποίησης και εξαναγκασμό.

Η ανθρώπινη υπόσταση και εξέλιξη θα μπορούσε να είναι σε απόλυτη σύμπνοια με την υπόλοιπη ζωή στη Γη. Όμως η εξουσιαστική επιβολή, τα κράτη και ολόκληρο το σύστημα του πολιτισμού συντηρεί την ανθρώπινη εξημέρωση και την άνευ προηγουμένου εξημέρωση και εκμετάλλευση κάθε γήινης ύπαρξης.

Η εξημέρωση αφορά πολλά ζωικά και φυτικά είδη, αλλά και στοιχεία του φυσικού κόσμου όπως το νερό, η φωτιά, ο αέρας, τα μέταλλα και τα άλλα ορυκτά. Κατά βάση η εξημέρωση είναι η εφαρμογή κάποιων τεχνικών έτσι ώστε ένα πλάσμα ή στοιχείο της φύσης που βρίσκεται σε άγρια-φυσική κατάσταση να χρησιμοποιηθεί από τον εξημερωτή σύμφωνα με τις απαιτήσεις του.  Η συστηματική εξημέρωση φυτών, ζώων, ποταμών, εδάφους και άλλων φυσικών στοιχείων ήταν και είναι μια βασική δραστηριότητα για τη δόμηση, τη συντήρηση και την επέκταση του πολιτισμού. Η συστηματική εξημέρωση δεν είναι μια ακούσια διεργασία ή μια δραστηριότητα απαραίτητη γενικά για τον κάθε άνθρωπο. Η συστηματική εξημέρωση των στοιχείων της φύσης είναι μια διαδικασία απαραίτητη μόνο για τους εγκλωβισμένους στον πολιτισμό. Η συνεχής εξημέρωση είναι η τεχνική που πάνω σε αυτήν βασίζεται ολόκληρη η τεχνολογική δομή και η πρόοδος της.

Η αγγλική λέξη «domestication» (που έχει τις καταβολές της στο λατινικό domus- σπίτι) μας παραπέμπει ευθέως στα αρχικά στάδια του πολιτισμού, στη δόμηση μόνιμων οικισμών και κοινωνικών δομών. Η ελληνική λέξη εξημέρωση δηλώνει την δραστική αλλαγή στη φυσική υπόσταση του στοιχείου ή του ατόμου που υποβάλλεται σε συγκεκριμένες τεχνικές.

Δεν είναι ότι γενικά τα εξημερωμένα στοιχεία της φύσης από τον άνθρωπο είναι κάτι το προβληματικό και το αρνητικό. Το προβληματικό είναι η αιχμαλωσία, η κτηνοτροφία, η συστηματοποιημένη γεωργία, η εκτροπή ολόκληρων ποταμών, η καταστροφή ολόκληρων βιοτόπων από εξορύξεις, αυτά που εκτός των άλλων διαμορφώνουν και αναπαράγουν τις εξουσιαστικές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων.

Η εξημέρωση δεν ήταν πάντα μια βίαιη επιβολή του ανθρώπου πάνω σε άλλα είδη. Για παράδειγμα εικάζεται ότι σκυλιά και γάτες ζούσαν γύρω από τους οικισμούς των ανθρώπων και τρέφονταν από τα όποια υπολείμματα τροφής. Σε αυτές τις περιπτώσεις  η εξημέρωση δεν ήταν μια βίαιη προσχεδιασμένη πράξη, αλλά ένα ακούσιο γεγονός. Ομοίως η αναπαραγωγή φυτών ή η συντήρηση μικρών καλλιεργούμενων εκτάσεων από κάποια ομάδα ανθρώπων δεν μπορούν να προξενήσουν από μόνα τους κάποιου είδους αναστάτωση στις ελεύθερες σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων. Τα προβλήματα ξεκινούν όταν η εξημέρωση της φύσης εντάσσεται σε ένα σχεδιασμό και σε ένα σύστημα επεκτατισμού και επιβολής.

Πολλά είδη ζώων συνάπτουν συντροφικές σχέσεις με άλλα είδη ζώων ή παρασιτούν στο σώμα και την γύρω περιοχή άλλων ειδών, αλλά ποτέ δεν αιχμαλωτίζουν(για μεγάλο διάστημα) το ένα το άλλο, όπως συμβαίνει σε αγροτικές και βιομηχανικές κοινωνίες. Για παράδειγμα, πουλιά κάθονται στα σώματα γαϊδουριών, βουβαλιών ή καμηλοπαρδάλεων, ενώ καμιά φορά κάποιος σκύλος τα βρίσκει με κάποια γάτα. Όλα τα ζώα συμβάλλουν στην αναπαραγωγή των φυτών, την διάδοση της γύρης και των σπόρων. Αυτό είναι μια φυσική κατάσταση, το αντίθετο των συστηματικών αποψιλώσεων, των μονοκαλλιεργειών και της συνεχούς επέκτασής τους. Αυτά αναφέρονται για να καταδείξουν ότι η φύση μέσα από τα βάθη της εξέλιξης έχει διαμορφώσει τις σχέσεις μεταξύ των ειδών με ένα ιδιαίτερο αρμονικό τρόπο που διέπεται από ελευθερία και όχι από συστηματική επιβολή και εκμετάλλευση.

Επικεντρώνοντας στα εξημερώσιμα ζώα μπορούμε να πούμε ότι η εξημέρωση τους συνέβαλε καταλυτικά στην διόγκωση και την επέκταση του πολιτισμού, κάτι που συμβαίνει και σήμερα με το πατεντάρισμα νέων ζωικών ειδών στα κατάπτυστα επιστημονικά εργαστήρια. Μπορεί σήμερα να μην γίνεται εμφανές λόγω των συνθηκών που κατασκεύασε η βιομηχανοποίηση, όμως για να φτάσουμε σε αυτό τον τρόπο ζωής προηγήθηκε η εκμετάλλευση των ζώων σε διάφορους τομείς της παραγωγής  που τώρα αντικαταστάθηκαν από τις μηχανές. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο βιομηχανικός τρόπος ζωής μείωσε την εκμετάλλευση των ζώων. Αντίθετα διόγκωσε την εκμετάλλευση και την καταστροφή των ζωικών ειδών. Όσο αυξάνεται ο εξημερωμένος ανθρώπινος πληθυσμός στη βιομηχανική κοινωνία, αυξάνεται και η εκμετάλλευση των ζώων. Η ύπαρξη του βιομηχανικού συστήματος απαιτεί την περαιτέρω εξημέρωση και την μέγιστη εκμετάλλευση κάθε στοιχείου της φύσης. Πλέον πολλοί τοίχοι μας χωρίζουν από την ζωή των άλλων ζώων (εκτός αυτών που ζουν μαζί μας στη πόλη), ενώ η μαζική παραγωγή έχει τεράστιες απαιτήσεις που αυξάνονται διαρκώς εις βάρος του φυσικού κόσμου.

Η εξημέρωση ζωικών ειδών διαπλέκεται με ένα σύνολο άλλων γεγονότων, πολιτισμικών αντιλήψεων και πρακτικών, ενώ έπαιξε καθοριστικό ρόλο για την πορεία της ανθρώπινης ιστορίας. Η εκμετάλλευση ζώων είναι μια εξουσιαστική διαδικασία που σχετίζεται με την δόμηση της μαζικής κοινωνίας και που είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την υπερδομή του πολιτισμού  και του κράτους.  Για παράδειγμα η ύπαρξη περισσότερων εξημερώσιμων μεγάλων ζώων στην Νοτιοδυτική Ασία ήταν ένας καταλυτικός παράγοντας για να φτιαχτούν τα πρώτα μεγάλα κέντρα του πολιτισμού στην περιοχή αυτή, επίσης ήταν ένας παράγοντας για την μετέπειτα επικράτηση της Δ. Ευρώπης στην Αμερική. Η πυρηνική οικογένεια, οι ανθρωπόμορφες θρησκείες, η πίστη στην επιστήμη και την πρόοδο είναι πρακτικές παράλληλες και συνυφασμένες με την συστηματοποιημένη εξημέρωση ζώων και φυσικού κόσμου γενικότερα.

Η αρχική εξημέρωση ζώων δεν ήταν μια προμελετημένη διαδικασία που αποσκοπούσε σε μεταγενέστερα  οφέλη και καταστάσεις και δεν προέκυψε κάποια στιγμή στην ιστορία από άμεση ανάγκη. Όπως με όλες τις επινοήσεις και ανακαλύψεις, οι απώτερες χρήσεις τους δεν ήταν αυτές που είχαν στο μυαλό τους οι πρώτοι εφευρέτες τους. Τα πλέγματα των επεισοδίων εξημέρωσης που συνέβη να εμφανιστούν, προκύψανε από τοπικά περιορισμένες, κοινωνικές και οικονομικές εξελίξεις, ξεκινώντας ήδη από την παλαιολιθική εποχή και τις αλλαγές στις πνευματικές και αισθητικές στάσεις των ανθρώπων απέναντι στα άγρια ζώα. «…Αν κάποιος άνθρωπος από την αυγή του οικοσιτισμού μπορούσε να δει τα σύγχρονα μας μοντέλα στις σχέσεις ανθρώπων-ζώων, μάλλον θα στενοχωριόταν για την πνευματική και φαντασιακή φτώχια της άποψης μας για το ζωικό κόσμο παρά θα εντυπωσιαζόταν από τη βιομηχανοποίηση της ζωικής εκμετάλλευσης, τα νεκροταφεία ζώων και τον Μικι Μαους.» [Richard W. Bulliet, σελ.238]

Τελικά η πορεία του πολιτισμού κατέληξε με την παγκοσμιοποίησή του στο συμπέρασμα πως οτιδήποτε δεν εξημερώνεται δεν αξίζει να υπάρχει παρά μόνο ως μουσειακό έκθεμα.  Αυτός είναι και ένας βασικός λόγος που τασσόμαστε συνολικά ενάντια στον πολιτισμό. Άλλωστε η εξημέρωση των ζώων δεν είναι μια κατάσταση συνυφασμένη με την φυσική εξέλιξη, αλλά μια κατάσταση που πήρε παγκόσμιες διαστάσεις σχετικά πρόσφατα μέσα από κοινωνικούς μηχανισμούς και σχεδιασμένη επιβολή. Η εξημέρωση μεγάλων θηλαστικών υπολογίζεται κατά το 8000πχ. με το πρόβατο, τον χοίρο, την αίγα κ.α., κατά βάση στην Νοτιοδυτική Ασία (Γόνιμη Ημισέληνο). Το άλογο και ο γάιδαρος εξημερώθηκαν  κατά το 4000πχ. στην Ουκρανία ενώ υπάρχουν ενδείξεις για την εξημέρωση μεγάλων θηλαστικών και σε πιο πρόσφατες περιόδους. Μικρά θηλαστικά εξημερώθηκαν για πρώτη φορά πολύ μετά το 2500πχ. Για παράδειγμα τα κουνέλια εξημερώθηκαν για τροφή κατά τον Μεσαίωνα, τα ποντίκια και οι αρουραίοι για εργαστηριακή έρευνα κατά τον 20ο αιώνα, ενώ τα χάμστερ ως κατοικίδια τη δεκαετία του 1930. [Jaret Diamond, σελ. 195]

Η απελευθερωτική προοπτική αντιτίθεται στην εξημέρωση των ζώων και όχι στις συντροφικές σχέσεις μεταξύ των ειδών. Η καταστροφή του πολιτισμού θα δώσει την ευκαιρία και στα ζώα να ζήσουν ελεύθερα και να αναγριωθούν όπως η υπόλοιπη φύση.

Οι πρακτικές εξαναγκασμού και επιβολής απορρίπτονται μαζί με τις δομές της εξουσίας. Μια ζωή χωρίς κυριαρχία θα είναι μια ζωή όπου η συστηματοποιημένη εξημέρωση δεν θα υπάρχει. Οι άνθρωποι θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν στην μεταπολιτισμική περίοδο τα ήδη εξημερωμένα στοιχεία της φύσης, όπως τα μέταλλα και τη φωτιά, δεν θα υπάρχει όμως λόγος για την διαιώνιση της συστηματοποιημένης εξημέρωσης πάνω στον εαυτό τους, στα άλλα πλάσματα της Γης και την Γη την ίδια.

Η συνεχής εξημέρωση και η τεχνική πρόοδος πάνε μαζί, είναι αλληλοτροφοδοτούμενα γρανάζια του παγκόσμιου συστήματος, μιας μηχανής που δεν μπορεί να σταματήσει να δουλεύει, μπορεί μόνο να καταστραφεί. Η καταστροφή του κράτους στην παρούσα συγκυρία είναι αυτό που πρέπει να γίνει έτσι ώστε η βιομηχανική εξημέρωση να δεχτεί σοβαρά πλήγματα και κατάρρευση των δομών της. Από εκεί και πέρα τα όποια υλικά υπολείμματα του πολιτισμού θα είναι διαθέσιμα να χρησιμοποιηθούν αν θεωρηθούν απαραίτητα.  Ακόμα είναι σημαντικό να απαλλαγούμε από ιδεοληψίες όπως: «αυξάνεστε και πληθύνεστε», «ο κόσμος ανήκει στον άνθρωπο» , περί προόδου και βιώσιμης ανάπτυξης. Ο μη  διαχωρισμός από τον υπόλοιπο φυσικό κόσμο και η εκούσια άρνηση της εξημέρωσης θα φέρει την αρμονία. Το κράτος, η εξουσία και ο πολιτισμός κάποια στιγμή ίσως να ακούγονται στους ανθρώπους τόσο απόκοσμα, γελοία ή τρομαχτικά όσο φαντάζει για πολλούς σήμερα στον δυτικό πολιτισμό η ιδέα της άγριας ελευθερίας και ένας κόσμος δίχως κυριαρχία.








Βιβλιογραφία

Lewis Mumford. Ο μύθος της μηχανής (α’ τόμος). εκδ. Νησίδες

Richard W. Bulliet. Κυνηγοί, βοσκοί και χάμπουργκερ, το παρελθόν και το μέλλον των σχέσεων μεταξύ ανθρώπων και ζώων. Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου.

Jared Diamond. Όπλα, Μικρόβια και Ατσάλι. Εκδ. Κάτοπτρο.

Η καταπίεση και η εκμετάλλευση πηγάζουν από την κυριαρχία ως συνθήκη και ως πρακτική.  Μπορούμε να διακρίνουμε την κυριαρχία στη ζωή ενός μόνο ατόμου που φέρει μια συγκεκριμένη ιδιότητα μέσα στη κοινωνία, ή αναλύοντας επιμέρους δομές του συστήματος ή το παγκόσμιο σύστημα στο σύνολο του.

Οι ανθρωπιστές και κατά προέκταση οι ιδεολογικοί υποστηρικτές του κράτους αγνοούν την καταπιεστική ουσία του συνόλου των κρατικών δομών προωθώντας και προασπίζοντας τα ανθρώπινα δικαιώματα και συμφέροντα. Συνήθως γι’ αυτούς η καταπίεση υπάρχει όπου δεν τηρούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα ή η νομοθεσία για τα άλλα ζώα και τον φυσικό κόσμο γενικότερα. Οι ακροαριστεροί εντοπίζουν την πηγή της καταπίεσης από το πολιτικό-οικονομικό σύστημα σε βάρος του χρυσοκέντητου κοινωνικού συνόλου, του «αδύναμου» λαού ή της «τάξης» των «από κάτω». Σε αυτή την περίπτωση, των ακροαριστερών, η ικανότητα ανάλυσης των πεπραγμένων και η εξαγωγή ουσιαστικών συμπερασμάτων περιορίζεται από την ιδεολογικοποίηση και τον τεμαχισμό της ολότητας της ζωής. Η ζωή μπαίνει με το ζόρι στις τετράγωνες φόρμες του ορθολογισμού για να συνταιριάξει με προκατασκευασμένες ντετερμινιστικές θεωρίες.

Κάθε πολιτική σκέψη και πρακτική, όπως αυτή των δεξιών και των αριστερών του μετα-επαναστατικού ρεύματος της Γαλλίας του 1789, εμπερικλείει αναπόφευκτα τις σκοπιμότητες και τα συμφεροντολογικά κίνητρα για την διατήρηση της οργανωμένης κοινωνίας, του κράτους και της πολιτισμικής προόδου. Για την ακροαριστερά τα πάντα αναλύονται με βάση τα κουτάκια της οικονομικής ταξικότητας και προοδευτικότητας. Το αποτέλεσμα αυτής της επιστημονικής ιδεοληψίας είναι η κατασκευή ενός ψηφιδωτού-στερεότυπου για το «καταπιεζόμενο υποκείμενο». Συνήθως οτιδήποτε άλλο έξω από το «ψηφιδωτό» αυτό αντιμετωπίζεται ως προβοκάτσια ή ως μικροαστισμός.

Το «ψηφιδωτό» αυτό φτιάχτηκε με τα βασικά συστατικά των επικρατουσών απόψεων κατά τον 19ο αιώνα στον δυτικό πολιτισμό. Ο έντονος ανθρωποκεντρισμός –αποκύημα του αναγεννησιακού ανθρωπισμού (μετάλλαξη- εκοσμίκευση της χριστιανικής διδασκαλίας) που θέλει τον άνθρωπο να είναι το κέντρο του σύμπαντος,  ήταν ένα από τα βασικά συστατικά του «ψηφιδωτού».  Είναι  σημαντικό να διευκρινίσουμε ότι ο ανθρωποκεντρισμός και ο ανθρωπισμός δεν έχουν σχέση με την όποια έκφραση αλληλεγγύης μεταξύ των ανθρώπων, αλλά με τις αντιλήψεις ανωτερότητας και τις πρακτικές παροχών που αναπτύχθηκαν στους αστικούς κύκλους της Δυτικής Ευρώπης από τον 17ο αιώνα και μετά. Ένα άλλο συστατικό του «ψηφιδωτού» ήταν η πίστη στην επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο, την ανωτερότητα των δυτικών επιτευγμάτων εις βάρος του φυσικού κόσμου συμπεριλαμβανομένου και των ανθρώπων που ζούσαν ενσωματωμένοι σε αυτόν.

Το σύνολο των δομών του πολιτισμού καταπιέζει όλα τα όντα της Γης και όχι μόνο το πολιτισμένο ανθρώπινο είδος. Αν και δεν μπορούμε να διαχωρίσουμε το σώμα και το πνεύμα κάποιας ύπαρξης, οφείλουμε να τονίσουμε ότι η καταπίεση είναι κατά βάση μια ψυχολογική επιβολή και προκαλείται με διάφορους τρόπους, όχι μόνο από την σωματική καταπόνηση στην παραγωγική διαδικασία αλλά και έξω απ’ αυτήν. Με λίγα λόγια καταπίεση δεν αισθάνονται μόνο όσοι συμμετέχουν στην παραγωγική διαδικασία ως εργάτες, εργαζόμενοι ή εξαρτημένα μέλη της κοινωνίας, αλλά η ολότητα της φυσικής ύπαρξης. Σήμερα αποδέχτης συστηματικής καταπίεσης είναι κάθε όν που εμπλέκεται ή επηρεάζεται από το πλέγμα των σχέσεων και των πρακτικών που τελούνται στον πολιτισμό. Προφανώς και κάποια άτομα κατέχουν κύριες ρυθμιστικές θέσεις που διαιωνίζουν και νομιμοποιούν την καταπίεση εις βάρος ολόκληρης της κοινωνίας. Οι κεφαλαιοκράτες, οι τεχνοκράτες, οι γραφειοκράτες και οι μπάτσοι είναι βασικοί υπεύθυνοι για την συγκρότηση του εξουσιαστικού παζλ και της μαζικής κοινωνίας, γι’ αυτό και είμαστε ξεκάθαρα εναντίον τους. Ανεξάρτητα με αυτό όμως δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ότι η εξουσία παίρνει διάφορες μορφές, συμπυκνώνεται μέσα σε όλους τους θεσμούς της μαζικής κοινωνίας και η επιβολή της ξεπερνάει τα πλαίσια της πολιτισμένης ανθρωπότητας.

Όσο έχει να κάνει με το ανθρώπινο είδος, είναι γνωστό ότι στις χώρες που ήταν πρώην αποικίες των κρατών της Δυτικής Ευρώπης, η εκμετάλλευση και η εξαθλίωση είναι πιο έντονες απ’ ότι  στις λεγόμενες ανεπτυγμένες χώρες. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος της υλικής αφθονίας των ανεπτυγμένων χωρών του κόσμου. Διάφοροι ακροαριστεροί της δύσης μιλάνε για την οικονομική-εργατική εκμετάλλευση στο εσωτερικό των ανεπτυγμένων κρατών και επιτίθενται στο καπιταλιστικό σύστημα ως σύνολο. Άλλοι κομματικοί αριστεροί ως συμμέτοχοι στη κρατική διαχείριση, όπως και διάφοροι άλλοι πολιτικοί θιασώτες προσπαθούν να διαμορφώσουν κοινωνικούς πόλους και κινήματα για να διεκδικήσουν πολιτική εξουσία.  Όλοι τους κινδυνολογούν στο ότι έχει να κάνει με τα κοινωνικά και εργατικά συμφέροντα, εξυμνούν την εργατιά και την εργασία για να καλοπιάσουν, ενώ εξωραΐζουν  κοινωνικές δομές (κρατικές υπηρεσίες) για να φέρουν με το μέρος τους νέα μέλη. Θα ήταν ειλικρινείς οι παραπάνω αν έλεγαν προς τα έξω ότι αν σταματήσει η λεηλασία ανθρώπινων ζωών και φυσικού κόσμου στις αναπτυσσόμενες  χώρες η ευμάρεια, η αφθονία και η κοινωνική οργάνωση της δύσης θα κατέρρεε.  Δυστυχώς άθελα τους ή όχι όσοι υποστηρίζουν τα κοινωνικά και εργατικά συμφέροντα, στις συνθήκες που εννοείται ότι κατασκεύασε η χρόνια επιβολή της εξουσίας και όχι η φυσική εξέλιξη, επικυρώνουν το παγκόσμιο σύστημα που στηρίζεται και πάνω στους πόλους των αναπτυγμένων και των αναπτυσσόμενων βιομηχανικά κρατών.

Ο πολιτισμός και πιο συγκεκριμένα το βιομηχανικό σύστημα στην εξέλιξη του έφτασε να διαχωρίσει τον παγκόσμιο ανθρώπινο πληθυσμό σε διάφορα επίπεδα που δεν έχουν σχέση με κάποια φυσική πολυμορφία στον τρόπο ζωής και διαβίωσης. Ένα άτομο της σύγχρονης κοινωνίας μπορεί να ενσαρκώσει ταυτόχρονα πολλούς ρόλους εντός του παγκόσμιου συμπλέγματος σχέσεων. Η ανάλυση με βάση την οικονομική άνεση και διαστρωμάτωση του κάθε ανθρώπου καταλήγει σε στείρο δογματισμό. Γι’ αυτό και δεν πρέπει να σπαταλήσουμε την ενεργητικότητα μας απαιτώντας την ισοκατανομή του παραγόμενου προϊόντος ή οργανώνοντας ένα πιο δίκαιο σύστημα. Ο λόγος είναι απλός, επειδή θα αφομοιωθούμε από τα γρανάζια της εξουσίας. Αν δεν μπει μπροστά η επιδίωξη για την καταστροφή της παγκόσμιας μηχανής του βιομηχανικού συστήματος και του κράτους ενώ εν αντιθέσει επιδιώξουμε λύσεις σε ζητήματα που τεχνηέντως τα  διαχωρίζουμε από το συνολικό γίγνεσθαι αργά ή γρήγορα θα γίνουμε θεσμικοί εκφραστές της καταπίεσης.

Οι υπόλοιποι καταπιεζόμενοι με τα τέσσερα πόδια, τη γούνα ή τα άλλα μη ανθρωπόμορφα χαρακτηριστικά είναι αιχμάλωτοι από το σύστημα του ανθρώπινου πολιτισμού. Τα ανθρώπινα όντα μέσα στην πολυπλοκότητα των ρόλων της οργανωμένης κοινωνίας είναι συνήθως καταπιεστές και καταπιεζόμενοι ταυτόχρονα. Τα μη ανθρώπινα πλάσματα είναι και αυτά καταπιεζόμενα όντα από τον πολιτισμό, αλλά πότε θεσμικοί εκφραστές του. Τα μη ανθρώπινα ζώα σε αναλογία με τον ανθρώπινο πληθυσμό στοχοποιούνται σε πολλαπλάσιο βαθμό από την εξουσιαστική βία και καταπίεση. Η σύγκριση και η ποσοτικοποίηση όμως δεν έχει και τόση σημασία στην πραγματικότητα. Σημασία έχει ότι όλα τα έμβια όντα καταπιέζονται από τις πολιτισμένες πρακτικές και ότι η ελευθερία, η αναρχία και η αρμονία μπορούν  να βιωθούν μόνο ως συνολικές συνθήκες με την απελευθέρωση όλης της πλάσης.

Το ζήτημα είναι να αρνηθούμε και να καταστρέψουμε τους θεσμούς που γεννούν την καταπίεση. Αυτό σημαίνει ότι μετά την καταστροφή των θεσμών θα πρέπει να διαβούμε το δρόμο της φύσης και όχι της πολιτικής, της εξημέρωσης και της ανοικοδόμησης μιας νέας πολιτείας. Ο καταπιεζόμενος εργάτης-εργαζόμενος και ο καθένας μας θα πρέπει να αρνηθεί το ρόλο του έτσι ώστε να μπορέσουμε να καταστρέψουμε το τεχνητό περιβάλλον που μας τους φόρεσε. Γενικότερα ο πολιτισμένος πληθυσμός ή θα επιδιώξει την αγνή επανασύνδεσή του με τον φυσικό κύκλο της ζωής ή θα διαιωνίζει την αθλιότητα.

Το ψηφιδωτό του «καταπιεσμένου υποκειμένου», έτσι όπως δομήθηκε από την προοδευτική ευρωπαϊκή διανόηση τον 19ο αιώνα, έχει την όψη του βιομηχανικού εργάτη ενώ η εξόντωση των ιθαγενών, των μη ανθρώπινων ζώων και της Γης είχαν μπει στην άκρη. Από τότε έχουν συμβεί και έχουν αλλάξει πάρα πολλά, αν και πολλοί συγγραφείς είχαν διατυπώσει από τότε συνολικές απόψεις σε σχέση με το ζήτημα της καταπίεσης.

Δεν αναζητούμε ένα νέο στερεότυπο-ψηφιδωτό, όπως για παράδειγμα της καταπιεσμένης γυναίκας, του σεξουαλικά καταπιεσμένου ανθρώπου, του καταπιεσμένου ζώου ή φυτού. Δεν θέλουμε να υπάρχουν υποκείμενα- υποχείρια μιας κατασκευασμένης- τεχνητής πραγματικότητας. Επιδιώκουμε την καταστροφή της εξουσίας για να  υπάρχει ανεμπόδιστα η φυσική αρμονία που είναι η μόνη κατάσταση κατά την οποία θα ανθίσει το βίωμα της ελευθερίας.

Πολύ συχνά διαβάζουμε στις ειδήσεις για θανάτους αρκούδων στη Βόρεια κυρίως Ελλάδα από τροχαία ατυχήματα. Σύμφωνα με έρευνα το 2012 ήταν η χρονιά με τα περισσότερα καταγεγραμμένα θύματα με τις νεαρές σε ηλικία αρκούδες να αποτελούν το μισό αριθμό των νεκρών. Προφανώς δεν είναι μόνο οι αρκούδες που είναι ένα είδος υπό διωγμό και εξαφάνιση στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο αλλά και παγκόσμια. Πέρα από τους τραυματίες και τους νεκρούς ανθρώπους από ατυχήματα στους δρόμους, δεκάδες είδη ζώων χάνουν τις ζωές τους στα οδοστρώματα των κεντρικών και περιφερειακών δρόμων. Σκύλοι, γάτες και περιστέρια στις λεωφόρους των πόλεων αλλά και λύκοι, αλεπούδες, ελάφια, χελώνες, νυφίτσες, σκατζόχοιροι και άλλοι στην εξοχή. Δεν μπορούμε να θεωρούμε αυτές τις ζωές ως παράπλευρες απώλειες μιας αναπόφευκτης κατάστασης και ως εκ τούτου οφείλουμε να δούμε τι ευθύνεται γι’ αυτό…

Οι περισσότερες περιβαλλοντικές οργανώσεις κάνουν εκστρατείες ζητώντας ”ρεαλιστικές” λύσεις στο ζήτημα. Να γίνονται δηλαδή μελέτες πριν φτιαχτούν οι δρόμοι και ειδικές κατασκευές με κάγκελα και περάσματα για τα ζώα. Παράλληλα προσπαθούν να προσεγγίσουν τους κυνηγούς και τους κτηνοτρόφους ως αρωγούς στην προσπάθεια για τη διάσωση των ζώων! Οι λύσεις αυτές αγνοούν το συνολικό ζήτημα της επέκτασης του πολιτισμού σαν βασικό αίτιο της εξαφάνισης της άγριας ζωής στο πλανήτη αλλά και του ανθρωποκεντρισμού και του διαχωρισμού από τη φύση ως βασικό ιδεολογικό υπόβαθρο της ψευδαίσθησης της ανθρώπινης υπεροχής και της συνεπακόλουθης καταστροφής της. Ο ανθρωποκεντρισμός αλλά και η σύγχρονη εμπορευματοποίηση των σωμάτων και της ζωής των ζώων αποτελούν βασικές αιτίες, αφού οι γουναράδες της Σιάτιστας (περιοχή με εκτροφεία ζώων για γούνες αλλά και με το μεγαλύτερο ποσοστό ατυχημάτων με αρκούδες) ή οι κυνηγοί που πάνε να σκοτώσουν άγρια ζώα μέσα στο δάσος προφανώς και δεν θα νοιαστούν για την αρκούδα που περνάει το δρόμο, αν δεν την σκοτώσουν επίτηδες. Σε περιοχές με κτηνοτροφική δραστηριότητα τα άγρια ζώα αντιμετωπίζονται από τους ανθρώπους ανταγωνιστικά ως προς τα ζώα που οι ίδιοι έχουν φυλακίσει για να σκοτώσουν αργότερα για εμπόριο ή τροφή. Έτσι τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα πολλές φορές είναι καλοδεχούμενα αφού συμβάλλουν στην μείωση του πληθυσμού των άγριων ζώων που οι ίδιοι κυνηγούν ούτως ή άλλως με το τουφέκι.

Η άνευ προηγουμένου απειλή για εξαφάνιση των υπόλοιπων ζωικών ειδών στον πλανήτη είναι αποτέλεσμα του τρόπου ζωής και οργάνωσης της μαζικής κοινωνίας και του βιομηχανικού πολιτισμού των τελευταίων δύο αιώνων. Η ραγδαία επέκταση της τεχνολογίας και η χρήση της στην παραγωγή σε συνδυασμό με την καπιταλιστική λογική της μέγιστης κερδοφορίας οδήγησαν σε μια ανεξέλεγκτη λεηλασία του φυσικού κόσμου με αποτέλεσμα σχεδόν όλα τα ζωικά είδη να βλέπουν τους βιοτόπους τους να συρρικνώνονται ή να καταστρέφονται ολοσχερώς. Ο τρόπος που λειτουργεί η βιομηχανική κοινωνία και η οικονομία της επιτάσσει και επιβάλλει για την διαιώνισή της μια συνεχόμενη πρόοδο της τεχνολογίας και της μεγιστοποίησης του κέρδους, πράγμα που σημαίνει εκμετάλλευση της φύσης με κάθε κόστος. Αυτό βέβαια δεν αποτελεί χαρακτηριστικό μόνο των καπιταλιστικών σχέσεων αλλά του πολιτισμού γενικότερα ο οποίος από τη γέννησή του στηρίχθηκε σε μια γεωγραφική και πληθυσμιακή επέκταση και εξάπλωση με στόχο τη διαιώνιση της κυριαρχίας.

 Η πραγματική επέλαση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων πάνω σε κάθε γωνιά του πλανήτη στερεί σε εκατομμύρια είδη το σπίτι τους. Ένας τεχνόκοσμος που σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά του και επιδιώκει να καλύψει κάθε κομμάτι γης με τσιμέντο καταπίνοντας κάθε ζωή. Φωτιές, καλλιέργειες, αποξηράνσεις, φράγματα, εξορύξεις, βιομηχανικές δραστηριότητες και μόλυνση συνθέτουν την εικόνα της καταστροφής και της εξαθλίωσης ολόκληρων βιοτόπων. Για να μεταφερθούν τα προϊόντα που παράγονται από τις βιομηχανίες στους κατοίκους των πόλεων έχει κατασκευαστεί ένα παγκόσμιο δίκτυο εμπορίου σε στεριά, θάλασσα και αέρα. Δάση ολόκληρα κόβονται στη μέση για να φτιαχτούν οι δρόμοι, διαρρηγνύοντας την ολότητα της ζωής μέσα σε αυτά και δημιουργώντας τεχνητά τείχη ανάμεσα στα ζώα, με αποτέλεσμα τη διατάραξη και εμπόδιση της βιωσιμότητας. Το θαλάσσιο εμπόριο ευθύνεται για τη δολοφονία χιλιάδων ζώων της θάλασσας, είτε σκοτώνοντας απευθείας ζώα με τις προπέλες των πλοίων, είτε διαταράσσοντας τα ρεύματα που ακολουθούν τα ζώα κάνοντάς τα να χάσουν τον προσανατολισμό τους, είτε μολύνοντας τους ωκεανούς με καύσιμα και σκουπίδια. Το ίδιο ισχύει και για τους κατοίκους του ουρανού, τα πτηνά, που βρίσκουν το θάνατο στους έλικες των αεροπλάνων αλλά και που αποπροσανατολίζονται στο ταξίδι τους για τις νότιες χώρες από τα ωστικά και εναέρια κύματα που εκπέμπονται για την εξυπηρέτηση της εναέριας κυκλοφορίας.

 Η παγκόσμια και εκτεταμένη χρήση του αυτοκινήτου αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό του σύγχρονου τρόπου ζωής. Τα αυτοκίνητα ευθύνονται για τους περισσότερους θανάτους ανθρώπων και ζώων στο σύγχρονο κόσμο, αλλά και για τη μόλυνση της βιόσφαιρας από τις εκπομπές δηλητηριωδών αερίων. Τα αυτοκίνητα έχουν κατακλύσει όλο το πλανήτη δημιουργώντας μια ψεύτικη αναγκαιότητα, αποτελούν την εξατομικευμένη επίδραση των ταχέων μετακινήσεων στη καθημερινή ζωή. Η επιβολή του ιδεολογήματος της εξοικονόμησης χρόνου και της ταχύτητας έχει σαν βασικό στόχο να κάνει τους ανθρώπους να μην έχουν το χρόνο να σκεφτούν τι συμβαίνει γύρω τους αλλά και να αντιδράσουν με κριτήριο την αξία της ζωής, οι ταχείς ρυθμοί απονεκρώνουν πνευματικά τους ανθρώπους καθιστώντας τους υποχείρια της κυριαρχίας. Οι άνθρωποι κατάφερναν να μετακινηθούν εκατομμύρια χρόνια πριν την ανακάλυψη και την επιβολή του αυτοκινήτου. Το αυτοκίνητο, που σαν στόχο έχει να επιβάλλει τους φρενήρεις ρυθμούς που επιτάσσει η βιομηχανική παραγωγή και να αυτοματοποιήσει τις μετακινήσεις των ανθρώπων μέσα στα πλαίσια των δρόμων και των δομών του συστήματος, έχει καταφέρει να συμβάλλει περαιτέρω στην αποξένωση του ανθρώπου από το φυσικό κόσμο. Ο άνθρωπος-οδηγός μέσα στο σιδερένιο και γυάλινο κελί , το αυτοκίνητο δηλαδή, βλέπει το κόσμο γύρω του μέσα από το τζάμι σαν να βρίσκεται σε βιντεοπαιχνίδι. Δημιουργείται μια άτυπη αίσθηση εξουσίας απέναντι σε ό,τι κινείται γύρω του και πολλές φορές είναι μια εξουσία πάνω στη ζωή και το θάνατο τον όντων που τυχαίνει να βρίσκονται στο δρόμο του. Αυτή η εξουσιαστική σχέση εμβαθύνει όταν μπαίνουν διλήμματα που λένε ότι η ανθρώπινη ζωή αξίζει περισσότερο από αυτή των ζώων και έτσι δικαιολογούνται οι τόσο συχνοί θάνατοι. Όμως τα ζώα δεν απείλησαν ποτέ την ζωή με τις μετακινήσεις τους απαξιώνοντας κάθε ζωντανή οντότητα όπως γίνεται σήμερα με τη χρήση του αυτοκινήτου. Η ζωή κάθε ζώου είναι σημαντική για το ίδιο και τους συντρόφους του, κατά τον ίδιο τρόπο που η ζωή ενός ανθρώπου είναι σημαντική για τους οικείους του, το ιδεολόγημα της ανωτερότητας της ανθρώπινης ζωής, αποτελεί σαθρή απόδειξη του που μας οδηγεί ο ανθρωποκεντρισμός, σε μια άνευ προηγουμένου εξαφάνιση των ειδών όπως συμβαίνει και με την καφέ αρκούδα. Το αυτοκίνητο και όλο το σύμπλεγμα των ταχέων μετακινήσεων είναι αναπόσπαστο κομμάτι του βιομηχανικού τεχνολογικού συστήματος και άρρηκτα συνδεδεμένο με την επικράτηση και παγκοσμιοποίηση των δομών της κυριαρχίας.

 Ο βιομηχανικός πολιτισμός αποτελεί μια γάγγραινα στο σώμα του πλανήτη, επεκτείνεται ραγδαία μέχρι τη τελική καταστροφή κάθε μορφής ζωής. Η ανθρωποκεντρική λογική συμβάλει στο να μην βλέπουν οι άνθρωποι τη καταστροφή που συντελείται και εντείνεται μιας και θεωρούν πως η δική τους επιβίωση είναι εξασφαλισμένη ακόμα και αν χαθεί κάθε τι ζωντανό. Ζούμε σε ένα κόσμο που η κυριαρχία με την αρωγή του κράτους έχει καταφέρει να ελέγχει τις συνειδήσεις των ανθρώπων υπνωτίζοντάς τους με τα ναρκωτικά του πολιτισμού και την τεχνολογική εξημέρωση, κάνοντας τους να πιστεύουν ότι είναι μοναδικοί σε σχέση με τα υπόλοιπα ζώα και τη ζωή στη γη και πως βρίσκονται σε έναν αέναο ανταγωνισμό με τη φύση.

 Είναι λοιπόν αναγκαίο για τη ζωή και την ελευθερία όλων να συγκρουστούμε με τον πολιτισμό, το κράτος και τις δομές του, να καταστρέψουμε το τεχνολογικό σύστημα και τη βιομηχανία, να αποδομήσουμε την ανθρωποκεντρική λογική και να ζήσουμε στο φυσικό μας σπίτι τη γη που μας έθρεψε για εκατομμύρια χρόνια με αρμονία πριν την εμφάνιση της κυριαρχίας και του πολιτισμού.

 Μπορούμε και θέλουμε να αγωνιστούμε γι’ αυτό τον σκοπό, είναι η μόνη ειλικρινής στάση απέναντι στην άγρια ζωή που πολεμιέται από τις μηχανές και την κοινωνία τους.

 Αγώνας για την ζωή, την ελευθερία και την αναρχία. Αγώνας για την ολική απελευθέρωση.

Το Ανοιχτό Συντονιστικό Θεσσαλονίκης ενάντια στα μεταλλεία χρυσού καλεί σε πορεία ενάντια στο χρυσό θάνατο και στο καθεστώς τρομοκρατίας που έχει επιβληθεί τον τελευταίο καιρό στους αγωνιζόμενους κατοίκους της Χαλκιδικής.

Όλες και όλοι το Σάββατο 9 Μαρτίου στις 11.30πμ, μπροστά στο Δημαρχείο Θεσσαλονίκης, για να σπάσουμε την τρομοκρατία κράτους-εταιρίας, την προσπάθεια καθορισμού του δίκιου του αγώνα μέσω πιστοποιητικών νομιμοφροσύνης και τη φίμωση- από τα καθεστωτικά ΜΜΕ-όσων
αντιμάχονται τον χρυσό θάνατο, αντιτάσσοντας την αντίσταση, την αξιοπρέπεια και την αλληλεγγύη.

Ο αγώνας ενάντια στα μεταλλεία στη Χαλκιδική δεν ξεκινάει τώρα που τον θυμήθηκαν τα δελτία των 8. Πρόκειται για έναν πολύχρονο, μαζικό και πολύμορφο κοινωνικό αγώνα, που η εκάστοτε έκφραση και έντασή του καθορίζεται από τις συνθήκες μέσα στις οποίες συντελείται. Άλλοτε περιλαμβάνει πορείες στο χωριό ή στο βουνό, άλλοτε αποκλεισμούς δρόμων και άλλοτε καταστροφές των εγκαταστάσεων της εταιρείας, όπως αυτή που έγινε τα ξημερώματα της Κυριακής 17/2/2013, στο εργοτάξιο της Ελληνικός Χρυσός, στην τοποθεσία Σκουριές του όρους Κάκαβος στη Μ.Παναγιά Χαλκιδικής. Από την Κυριακή μέχρι και σήμερα, οι δυνάμεις καταστολής, στο πλαίσιο του δόγματος της μηδενικής ανοχής, και χρησιμοποιώντας μεθόδους αντιποίνων, εισβάλλουν βίαια σε σπίτια και καφενεία και προσαγάγουν αγωνιζόμενους κατοίκους, βάσει υποδείξεων της εταιρείας, στοχεύοντας κατά προτεραιότητα σε μέλη των επιτροπών αγώνα. Τους κρατούν αδικαιολόγητα στην ασφάλεια, χωρίς να επιτρέπουν την παρουσία δικηγόρων, προσπαθώντας να τους εκφοβίσουν και να θίξουν την αξιοπρέπειά τους και πραγματοποιούν λήψη γενετικού υλικού (DNA), χωρίς να έχουν καν απαγγελθεί κατηγορίες. Στο ίδιο πλαίσιο, έχουν προσαγάγει και αλληλέγγυους, με πρόφαση τη συμμετοχή τους σε προηγούμενες κινητοποιήσεις στην περιοχή.

Η επιθετική αυτή στάση του κράτους αποσκοπεί προφανώς στο φακέλωμα των αγωνιζόμενων και στην τρομοκράτηση όσων τάσσονται ενάντια στις μεταλλευτικές δραστηριότητες στην περιοχή, προκειμένου να καμφθεί κάθε αντίσταση και να αποφευχθεί η διάχυση του αγώνα έξω από τα στενά πλαίσια της περιοχής. Προσάπτοντας μάλιστα κατηγορίες περί ηθικής αυτουργίας, οι οποίες, στην προκειμένη περίπτωση, αποτελούν ξεκάθαρες φρονηματικές διώξεις, επίκαιρες πλέον στην εποχή της τρομοκρατίας όπου ζούμε, η εξουσία ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στην αέναη προσπάθεια της να καταστείλει τους κοινωνικούς αγώνες. Διαφαίνεται πια καθαρά ότι συνιστά ποινικό αδίκημα για τη δημοκρατία τους ακόμα και το να εκφράζεις ελεύθερα τη γνώμη σου και την αντίθεση σου σε καταστροφικά έργα που έχουν άμεσες συνέπειες όχι μόνο για τη φύση αλλά και για την ίδια τη ζωή.
Ταυτόχρονα, ως πιστά εργαλεία της εξουσίας και προκειμένου να προστατέψουν τα συμφέροντα των αφεντικών (τους), τα Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης επιχειρούν τον τελευταίο καιρό να μετατοπίσουν την προσοχή σε μια κουβέντα περί βίας και ανομίας, στήνοντας παράλληλα ένα πολυδιάστατο επικοινωνιακό παιχνίδι, με σκοπό την προπαγάνδιση για τα υποτιθέμενα οφέλη της επένδυσης. Στο πλαίσιο αυτό, παρουσιάζουν τα κοινωνικά τμήματα που αγωνίζονται ενάντια στην υλοποίηση του έργου ως αντιδραστικές μειοψηφίες και τους αγώνες τους ως αποσπασματικούς, ή/και ως ξενόφερτη βία, συνεχίζοντας να αποκρύπτουν το περιβαλλοντικό και κοινωνικό έγκλημα που ήδη συντελείται στην περιοχή από το σκάνδαλο της μεταβίβασης των μεταλλείων Κασσάνδρας μέχρι και σήμερα. Ένα έγκλημα που καταδεικνύεται από αντίστοιχα παραδείγματα σε Τουρκία, Φιλανδία, Στρατώνι, κ.α. και από τις πολυάριθμες – τεχνηέντως αποσιωπημένες – επιστημονικές μελέτες που τονίζουν κατηγορηματικά την έκταση των μη αναστρέψιμων επιπτώσεων που θα επιφέρουν οι μεταλλευτικές δραστηριότητες στο περιβάλλον και κατ’ επέκταση σε όλες τις παραγωγικές δραστηριότητες που αναπτύσσονται στην περιοχή.

Βέβαια, η συμπαιγνία κράτους, κεφαλαίου και ΜΜΕ έχει δείξει το πρόσωπό της ήδη από το Μάρτιο του 2012, όταν η τραμπούκικη επίθεση μισθοφόρων της εταιρείας σε αγωνιζόμενους κατοίκους, που είχε ως αποτέλεσμα σοβαρούς τραυματισμούς, αλλά και την καταστροφή – με εμπρησμό – του φυλακίου αγώνα στις Σκουριές, έστρωσε το δρόμο για την εγκατάσταση της εταιρείας στο βουνό. Καθόλη τη διάρκεια του περασμένου χρόνου, η δραστηριότητα της εταιρείας προστατευόταν τόσο από πρωτοφανή μεγέθη δυνάμεων καταστολής και εταιρείες σεκιούριτι, όσο και από τη σιωπή των καθεστωτικών ΜΜΕ, που έχουν φιμώσει τη φωνή των τοπικών αντιστεκόμενων κοινωνιών και αποκρύψει τις πολυάριθμες δράσεις ενός μαζικού κινήματος, ακόμα και στις περιπτώσεις που η βία κράτους-εταιρείας ήταν τέτοιου μεγέθους που από τύχη δεν προκάλεσε θάνατο (πλαστικές σφαίρες, δακρυγόνα σε ευθεία βολή ή ρίψη μέσα σε αυτοκίνητα, ξυλοδαρμοί).

Η παραπληροφόρηση και η εντεινόμενη καταστολή δεν πρόκειται να κάμψει τον αγώνα των αντιστεκόμενων κατοίκων. Είναι γνωστές πλέον οι πρακτικές της κρατικής τρομοκρατίας, της αστυνομικής βίας, της φίμωσης και ποινικοποίησης κάθε μορφής διαμαρτυρίας. Γι αυτό και η αγριότητα των διώξεων είναι αναμενομένη και δεν μας τρομοκρατεί. Στεκόμαστε αλληλέγγυες και αλληλέγγυοι στον αγώνα των κατοίκων ενάντια στα μεταλλεία, που αρνείται να υποταχθεί στην καπιταλιστική λογική της αστικής ευτυχίας, χωρίς να διαπραγματευόμαστε τη νομιμότητα του, όπως αυτή ορίζεται στα πλαίσια της αστικής δημοκρατίας, γιατί μας αρκεί ότι είναι δίκαιος!

Η δημιουργία τάσεων

Τα τελευταία χρόνια, ο οξυδερκής παρατηρητής μπορεί να ξεχωρίσει σημαντικές αλλαγές που συντελούνται στο εσωτερικό του αντιεξουσιαστικού-αναρχικού “χώρου”. Η λεγόμενη κρίση προκάλεσε προβληματισμούς και αναστοχασμούς σε μια μεγάλη μερίδα των αναρχικών. Για πρώτη ίσως φορά στην Ελλάδα τα διαφορά σκεπτικά και οι ποικίλες αναλύσεις σχετικά με την επανάσταση, “αποδελτιώνονται” σε διαφορετικές και διακριτές αναρχικές τάσεις. Επιτέλους γίνεται ορατό πως ο αναρχικός χώρος δεν είναι (ευτυχώς) ένα συμπαγές πολιτικό μόρφωμα αλλά ένα πολυτασικό και πολύμορφο μωσαϊκό απόψεων και στοχεύσεων.

Από αυτή τη διαδικασία έχουν ήδη αρχίσει να διαμορφώνονται εντός της αναρχίας διαφορετικοί πόλοι. Η πιο ξεκάθαρη τέτοια συγκρότηση είναι ο πόλος της κοινωνικής αναρχίας. Από το γενικόλογο σύνθημα της κοινωνικής επανάστασης που γράφονταν σχεδόν από τους πάντες τα προηγούμενα χρόνια, οι σύντροφοι που έχουν αυτό το σκεπτικό έχουν κάνει σημαντικά βήματα τόσο στο επίπεδο της δικής τους ανάλυσης όσο και στο επίπεδο της οργάνωσης, βασικό πρόβλημα αυτού του χώρου διαχρονικά. Θα προχωρήσουμε παρακάτω στην κριτική των κοινωνιστικών απόψεων· αυτό που μας ενδιαφέρει εδώ είναι να καταδείξουμε ότι παρ’ όλες τις διαφωνίες είναι θετικό ότι επιτυγχάνεται μια αντιστοιχία λόγου και πράξης που αργότερα δεν υπήρχε. Και λέμε πως είναι θετικό γιατί οτιδήποτε είναι καλύτερο από των εγκλωβισμό στα καφενεία των Εξαρχείων.

Αντικοινωνική κριτική

Αυτό που πιστεύω πως λάμπει δια της απουσίας του από την κοινωνιστική ατζέντα είναι η κριτική στην κοινωνία. Αυτό μπορεί να ερμηνευτεί με ποικίλους τρόπους. Είναι κατανοητό πως η άσκηση κριτικής στο υποκείμενο που πιστεύεις ότι θα φέρει την επανάσταση, συνίσταται στην αποδόμηση ενός μεγάλου κομματιού της θεωρίας σου. Ιδιαίτερα λόγω της σημερινής κατάστασης στης κοινωνίας, μια ρεαλιστική κριτική δε μπορεί εκ των πραγμάτων να σταματήσει μέχρι να φτάσει στην εκμηδένιση του αντικειμένου της. Επίσης υπάρχει και η συγκυρία. Παραδοσιακά οι κρίσεις του καπιταλισμού θεωρούνται από τους επαναστάτες ως ευκαιρίες. Δηλαδή ακόμη και εκείνοι που αντιλαμβάνονται την αισχρή συνειδησιακή κατάσταση του κοινωνικού σώματος, τη βάζουν τακτικά κάτω από το χαλί ώστε να μη χαθεί ακόμα μια ευκαιρία. Στην επαναστατική διαδικασία που ελπίζουν να ακολουθήσει, θεωρούν πως υπάρχει χώρος να βελτιωθεί η κατάσταση.

Αντίθετα με ότι φαίνεται εκ πρώτης όψεως,  οι προβληματικές που ανακύπτουν από την μη κριτική στην κοινωνία δεν έχουν σχέση μόνο με τη μη ρεαλιστική αντίληψη της κατάστασης. Το πρόβλημα είναι ότι ο κοινωνισμός ως αντίληψη συσκοτίζει και αποκρύπτει σημαντικές πτυχές του εξουσιαστικού συμπλέγματος. Ο όρος κοινωνία αναλύεται εξαιρετικά επιφανειακά ως ένα άθροισμα ατόμων, μια συλλογική επιλογή διαβίωσης. Αυτή η θεώρηση είναι πλήρως διάτρητη. Η κοινωνία δεν ταυτίζεται με το συλλογική διαβίωση και το συλλογικό πράττειν. Επίσης εχθρεύεται εκ φύσεως το άτομο και λειτουργεί μόνο με την ύπαρξη μαζών. Οι κοινωνίες είναι μαζικά μορφώματα που δημιουργήθηκαν για να εξυπηρετούν την εκάστοτε εξουσία και δεν είναι σε καμιά περίπτωση αποτέλεσμα μια φυσικής διαδικασίας ούτε βέβαια ελεύθερη επιλογή, όπως συχνά παρουσιάζεται. Η κοινωνία γεννά την παραγωγή και την οικονομία. Η κοινωνία γεννά τον πολιτισμό. Όλα αυτά συμπλέκονται σε ένα τερατώδες σύνολο που εξανδραποδίζει την ατομικότητα, τη φύση και την ελευθερία. Η κοινωνία είναι ένα σύνολο ταυτοτήτων και ρόλων που δημιουργούνται από τα πάνω και διαχέονται, αναπαράγονται και εξελίσσονται από τους υπηκόους συνειδητά ή ασυνείδητα. Η κοινωνία δε συνδυάζεται με την ατομική ελευθερία. Το άτομο οφείλει να επιτελεί τους κοινωνικούς του ρόλους σε οποιαδήποτε κατάσταση το εντάσσει σε μαζικό κοινωνικό σύστημα. Ως επακόλουθο και η συλλογική ελευθερία, η οποία βασίζεται στη σύμπραξη ανεξάρτητων και δυνατών ατόμων, εχθρεύεται την κοινωνική συγκρότηση. Η εξουσία δεν είναι απλά το κράτος και το κεφάλαιο. Η εξουσία είναι και σύστημα σχέσεων και όσο οι επαναστάτες επιμένουν να στοχεύουν σε μαζικές κοινωνικές χίμαιρες αυτό το σύστημα σχέσεων δεν πεθαίνει αλλά μεταλλάσσεται σε κάτι ισχυρότερο και ανθεκτικότερο ακριβώς όπως οι ιοί.

Επομένως η κοινωνική κριτική ανοίγει ένα τεράστιο πεδίο για την αναρχική επίθεση που στοχεύει πλέον της ιερές αγελάδες των παλιών επαναστατών, όπως η ίδια η κοινωνία, ο πολιτισμός, η παραγωγή και η οικονομία. Παράλληλα ξεπηδούν νέα μέτωπα όπως η επίθεση στην επιστήμη ως χειραγώγηση της γνώσης και ως εξουσιαστική δύναμη, η επιθετικές αναλύσεις σχετικά με το ιδεολόγημα της προόδου σε συνάρτηση με το φυσικό κόσμο και η αποδόμηση του ανθρωποκεντρισμού και της ίδιας της έννοιας της ανθρωπότητας ως φαντασιακή και εξουσιαστική κοινότητα, κληροδοτήματα και τα δύο των αστικών επαναστάσεων του παρελθόντος και του Διαφωτισμού. Παραβιάζοντας την πύλη του ιερού άβατου της κοινωνίας ως αντικείμενο κριτικής και επίθεσης, βρίσκουμε μερικά από τα πιο καλά κρυμμένα και τα πιο αποκρουστικά εργαλεία της κυριαρχίας διαχρονικά και όχι μόνο μέσα στους αιώνες που βασιλεύει ο καπιταλισμός.

Αναρχικός ρεφορμισμός

Η κριτική στην κοινωνία προσφέρει επίσης την ευκαιρία στην αναρχία να δημιουργήσει επιτέλους τις δικές της, αυτόνομες αναλύσεις μακριά από το δύσοσμο κουφάρι του μαρξισμού. Η αναπαραγωγή της μαρξιστικής “επαναστατικής” εξίσωσης βγάζοντας απλά έξω τη μεταβλητή της εξουσίας δεν οδηγεί στην ελευθερία. Πρώτον γιατί η εξουσία όπως είπαμε παραπάνω δεν είναι μονοδιάστατη έννοια και δε συνοψίζεται στον αστικό ή σοσιαλιστικό κρατισμό. Δεύτερον γιατί ο στείρος οικονομισμός και εργατισμός του μαρξισμού δε μπορούν να ερμηνεύσουν τις σύγχρονες κοινωνίες εκτρώματα στις οποίες αναθέτουν την επανάσταση. Η υιοθέτηση με αντιεξουσιαστικό λούστρο των εργατίστικων προταγμάτων και της παραγωγικής εμμονής οδηγεί ακόμα και συνεπέστατους αναρχικούς στα μονοπάτια του κομμουνιστικού ρεφορμισμού. Η εκκωφαντική απουσία της ουσιαστικής ατομικής ελευθερίας από τον αναρχικό λόγο οδηγεί σε μια, κομμουνιστική πλέον, μαζοποίηση, δηλαδή σε νέα δεσμά. Η ελευθερία μετατίθεται για ακόμα μια φορά στις καλένδες. Προς το παρών ας παράγουμε, αυτοδιαχειριζόμενοι τη μιζέρια μας.

Η ρεφορμιστική στροφή λόγω της κοινωνιστικής εμμονής γίνεται ορατή όλο και περισσότερο. Σήμερα στον αναρχικό λόγο κυριαρχεί  ένας αριστερίστικου τύπου οικονομισμός που εγκλωβίζεται στο πεδίο της ταξικής πάλης. Παράλληλα επιστρέφει η λογική της περιούσιας τάξης που θα κληρονομήσει τον κόσμο. Πολλοί αναρχικοί τρέχουν πίσω από κάθε εργατικό αγώνα που ζητά ψίχουλα και τη διατήρηση του καπιταλιστικού παραγωγικού ιστού. Φαντασιακά άγριων απεργιών προβάλλονται πάνω στα εργατικά υποκείμενα όταν τα ίδια δεν έχουν καμία τέτοια διάθεση, όπως στην περίπτωση των απεργών του μετρό. Πλέον σπάνια διαβάζει ή ακούει κανείς μια κριτική στην ίδια την παραγωγή και την οικονομία. Αυτή η λογική οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε διαχειριστικές λογικές. Ο έλεγχος των μέσων παραγωγής δε έχει τίποτα το επαναστατικό. Η αριστερά το γνωρίζει αυτό και γι’ αυτό το λόγο την αβαντάρει. Η οικονομία λειτουργεί περίφημα όποιος και να διαχειρίζεται τις μηχανές της. Η αυτοοργάνωση της παραγωγής είναι μια εναλλακτική εκδοχή των οικονομικών μαζικών κοινωνιών και δεν έχει καμιά σχέση με την ελευθερία και την αναρχία.

Η νέα Αναρχία

Υπάρχει λοιπόν ένας πόλος που κομμουνιστικοποιεί την αναρχία. Αυτή η αριστερή στροφή ενός κομματιού του χώρου όμως, αφήνει πίσω της ένα τεράστιο κενό. Είναι λοιπόν απαραίτητο να αναδυθούν νέες, αυθεντικά αναρχικές, αναλύσεις που θα συσπειρώσουν εκείνους τους συντρόφους που δε θεωρούν τους εαυτούς τους μια αντιεξουσιαστική συνιστώσα της Αριστεράς. Αναλύσεις που από διαφορετικές βάσεις θα επιτίθενται ευθέως στο κοινωνικό τερατούργημα, στον πολιτισμό, την ανθρωπιστική ηθική, στην επιστήμη και την τεχνολογία, στην παραγωγή και την οικονομία. Αυτές οι αναλύσεις ανοίγουν περάσματα όπου μπορεί να συναντηθεί μια μεγάλη γκάμα αναρχικών από οικοαναρχικούς και αντιπολιτισμικούς, μέχρι μη κομμουνιστές εξεγερσιακούς και ατομικιστές. Η κάθε αντίληψη πρέπει να διεκδικήσει αυτόνομα το χώρο της καλύπτοντας το κενό που περιγράψαμε πριν. Είναι απαραίτητη η ανάδυση ενός νέου αυθεντικά αναρχικού πόλου που θα σηκώσει το βάρος της επίθεσης στο υπάρχον, στο θέατρο του διεξαγόμενου πολέμου.

Δε μιλάω σε καμιά περίπτωση για τη δημιουργία άλλης μιας κεντρικής οργάνωσης. Μιλάω για την “εκμετάλλευση” του κενού ώστε αυτό να συμπληρωθεί από την αυθεντική και επιθετική Αναρχία. Δε μιλάω για τη δημιουργία ενός ανταγωνιστικού πόλου προς στους κοινωνιστές αλλά για τη δημιουργία ενός αντίπαλου δέους του κράτους και της εξουσίας. Δε μιλάω για μια φαντασιακή ενότητα αλλά για ένα πολύπλευρο επιθετικό ρεύμα που τα κομμάτια του θα συμπράττουν άτυπα και κατά το δοκούν.

Ο Μηδενισμός

Η μηδενιστική τάση μπορεί να προσφέρει τα μέγιστα σε αυτή τη διαδικασία. Η αιχμηρή μηδενιστική κριτική έχει διαλύσει προ πολλού τα φαντάσματα της κοινωνίας και του πολιτισμού. Ο μηδενιστικός λόγος, φύσει πολεμικός, αποδομεί το σύνολο της εξουσίας και αποτελεί μια λυσσαλέα επίθεση στο υπάρχον. Είναι απαραίτητο αυτός ο λόγος να εμπλουτίζεται διαρκώς, να ανακαλύπτει συνέχεια νέα αναλυτικά εργαλεία και να διαχέεται σαν γάγγραινα στο κοινωνικό σώμα. Όχι για να πείσει, αλλά για να δηλώσει πως υπάρχει μια χούφτα ανθρώπων που αρνούνται να ζήσουν σαν αριθμοί. Που αρνούνται να δεχθούν οποιαδήποτε αντιδραστική η επαναστατική εξουσιαστική αλλαγή στο όνομα της πανανθρώπινης ευτυχίας. Που προτιμούν να πεθάνουν μαχόμενοι μέχρι το τέλος παρά να ανεχθούν τα σύγχρονα κοινωνικά κάτεργα ή να συμπορευθούν με τους αριστερούς και “αντιεξουσιαστές” δήμιους της ελευθερίας. Αυτή η μαχόμενη μειοψηφία,  κατασυκοφαντημένη σχεδόν από όλους και σταμπαρισμένη από τον εχθρό, πρέπει να συμβάλλει στη δημιουργία ενός επιθετικού αναρχικού μετώπου, σε πλήρη ρήξη με ότι συνιστά το υπάρχον. Μια σύμπραξη διαφορετικών συντρόφων που τους ενώνει το μίσος για την εξουσία και τους υποτακτικούς της και η αγάπη για γεμάτη ουσία ζωή. Οι μηδενιστές θα φέρουμε πάντα περήφανα το λάβαρο της διαρκούς αναρχικής εξέγερσης. Μέχρι την Ανατολή του Μηδενός…